Indywidualne wkładki termoplatyczne
Wkładki ortopedyczne
Odkąd w Centrum Rehabilitacji Funkcjonalnej Orthos, zajmuję się doborem wkładek ortopedycznych dla naszych pacjentów, zaczynam dochodzić do wniosku, iż dobry specjalista zajmujący się problemami stopy winien być jak architekt. Tworząc wkładkę, używając analogii budowlanej, konstruuje fundament do wybudowanego już budynku. Zadanie niebanalne i wymagające szerszego spojrzenia. Jednak po kolei….
W fizjoterapii, podologii, występuje wiele szkół. Jak Polska długa i szeroka, co fizjoterapeuta to inne spojrzenie na problemy zdrowotne danego pacjenta. Zazwyczaj wszyscy jednak dążymy do zachowania symetrii ludzkiego ciała. Dzięki wieloletnim badaniom wiemy dzisiaj, że na anatomię człowieka należy spojrzeć jednak nieco szerzej. Ta wspomniana symetria przeradza się w tensegrację*. Nie jest to jednak zbiór, działających niezależnie od siebie prosto ułożonych elementów, tylko fragmenty większej całości połączone zawiłymi sieciami tkankowymi. Ten model zyskał miano ujęcia tensegracyjnego. To podejście, głównie dzięki pracy Toma Flemondsa, znacznie ułatwiło analizę działających sił w ciele człowieka.
*Transegracja – (z ang. tensegration); nazwa pochodzi od słów: tension (naprężenie) i integrity (integralność), koncepcja przedstawiająca funkcjonowanie różnych struktur, które znajdują się w stanie stabilizacji dzięki napięciowej kompresjiHasło “wkładki ortopedyczne” zostało strywializowane w społecznym odbiorze. Nie zmienia to jednak faktu, że włożenie wkładek do butów prowadzi do istotnej zmiany całego układu biomechanicznego człowieka. Może to być zmiana na dobre, ale także na złe. Dlatego tak ważne jest badanie poprzedzające decyzje o użyciu wkładek.
Przygotowanie do wizyty i najczęściej zadawane pytania (FAQ).
W Centrum Rehabilitacji Orthos rezerwujemy na to 45 minut, a jeśli to niezbędne to znacznie więcej niż czas przeznaczony na jedną wizytę.
Często zanim podejmiemy, wspólnie z pacjentem, decyzje odnośnie wkładek poprzedzamy ją terapią i ćwiczeniami. Jeśli nie ma takiej potrzeby, lepiej nie nosić wkładek “na zapas”. Jednak, kiedy pacjent potrzebuje zastosowania wkładek, prawidłowe zaopatrzenie stóp pozwala zminimalizować albo wręcz usunąć jego dolegliwości.
01. Od kiedy można nosić wkładki?
Jeśli jest taka potrzeba, od momentu kiedy dziecko zaczyna chodzić. Rzadko decydujemy się na ten krok już od samego początku chodzenia. Bywają jednak dzieci z tak ukształtowanymi stopami, iż wyposażenie je we wkładki juz od samego początku przynosi pożądane rezultaty.
02. Kto może zdecydować, że dziecko potrzebuje wkładek?
Fizjoterapeuci, lekarze ortopedzi, neurolodzy, podolodzy, osteopaci – to grupy zawodowe, które najczęściej podejmują decyzję po uprzednim zbadaniu, o potrzebie wsparcia stóp wkładkami do butów.
03. Czy potrzebne jest skierowanie?
Nie, skierowanie nie jest potrzebne. Na miejscu w naszej Przychodni zdecydujemy czy do rozwiązania Państwa dolegliwości potrzeba wkładek.
04. Czy wkładki są refundowane przez NFZ?
Nie, koszt naszych wkładek nie jest refundowany przez NFZ.
05. Czy to prawda, że wkładki mogą wpłynąć na ustawienie kręgosłupa?
Tak, to prawda. Zmiany w ustawieniu stopy przenoszą się na stawy powyżej i zmieniają ustawienie kręgosłupa. Często są to zmiany spektakularne!
06. Boli mnie głowa. Słyszałam, że wkładki ortopedyczne mogą wyleczyć mnie z bólów głowy. Czy to prawda?
I tak i nie. Jeśli za bóle głowy odpowiada nieprawidłowe ustawienie kręgosłupa szyjnego oraz jednocześnie istnieją zmiany w obrębie stóp – jest taka możliwość. Liczymy, że prawidłowa praca stóp pomoże w dobrym ustawieniu kręgosłupa i w efekcie zmniejszy dolegliwości bólowe głowy. Należy jednak jasno zaznaczyć, że jest to tylko jedna z hipotez. Bóle głowy to osobna jednostka chorobowa i proste łączenie jej z zaburzeniami funkcji stóp nie jest postępowaniem pierwszego wyboru.
07. Biegam rekreacyjnie dwa, trzy razy w tygodniu. Po kilkunastu minutach zaczynam odczuwać bóle kolan. Czy wkładki mi pomogą?
Wielce prawdopodobne, że tak. Zwłaszcza u biegaczy, którzy dopiero zaczęli swoja przygodę z tym wspaniałym sportem, może dojść do wielu przeciążeń w obrębie układu ruchu. Często niewielkie zaburzenia tensegracji nie ujawniają się w trakcie codziennego życia. Dopiero zwiększona aktywność sportowa jest w stanie je ujawnić. Prawidłowe zabezpieczenie stóp w trakcie uprawiania sportu prowadzi do uniknięcia kontuzji i w efekcie możliwości pełnego czerpania radości jaką daje bieganie i pierwsze starty w zawodach.
08. Czy nie jestem za stary na noszenie wkładek? Chyba tylko u młodzieży możliwe są zmiany w układzie ruchu?
Nie, nie tylko. Wykonujemy wkładki dla dzieci jedno rocznych, lecz także dla osób starszych. Inny fragment życia – inne zadania, ale cały czas wkładki mogą pomagać. Nasza najstarsza pacjentka miała dziewięćdziesiąt osiem lat.
09. Byliśmy z synem u lekarza. Okazało się, że jedna z nóg jest krótsza. Jakie jest postępowanie w takich przypadkach?
Wydawać by się mogło, że odpowiedź na to pytanie jest prosta. Skoro jedna z nóg jest krótsza, wystarczy podłożyć pod stopę klin równy wartości zmierzonej różnicy i sprawa załatwiona. Jest to postępowanie stosowane w przypadku:
– istotnych różnic w długości kończyn, potwierdzonych zdjęciem RTG,
– skośnego ustawienia miednicy,
– niższego ustawienie barku w płaszczyźnie czołowej po tej samej stronie, co krótsza kończyna dolna,
– korespondującej rotacji kręgosłupa po tej samej stronie,
– gdy wyrównanie długości zmniejsza dolegliwości bólowe.
Kwestia nierównych długości kończyn dolnych budzi jednak w medycynie dużo emocji. Trzeba pamiętać, że niezwykle rzadko zostają spełnione powyższe warunki. Zazwyczaj mamy do czynienia z tzw. funkcjonalnym skróceniem kończyny. Co to znaczy? Mamy do czynienia z pozornym skróceniem kończyny dolnej. Jest to wynik pewnego dysbalansu mięśniowego. Dochodzi do zmiany ustawienia miednicy, w różnych płaszczyznach, co z kolei prowadzi do wrażenia skrócenia kończyny.
Rozpoznanie pozornego skrócenia kończyny dolnej jest niezwykle ważne. Leczy się je, bowiem poprzez przywrócenie odpowiedniego balansu mięśniowego poprzez:
– ćwiczenia,
– pracę na tkankach miękkich
– terapię manualną
– edukację ruchową.
10. Syn zdziera buty od wewnętrznej strony. Czy potrzebuje wkładek?
Zużywanie obcasów jest naturalnym procesem użytkowania obuwia. Nie tak dawno szewcy mieli pełne ręce roboty z wymianą tzw. fleków. Prawidłowe obciążanie stopy ściera buty z zewnętrznej strony. Obcieranie spodów buta od każdej innej strony wskazuje na anomalie w obciążaniu stopy i wymaga kontroli u fizjoterapeuty. Zdzieranie wewnętrznej części obcasa to najprawdopodobniej koślawość tyłostopia, którą leczymy stosując wkładki.
11. Z czego wykonane są wkładki? Jakiej są produkcji?
W Centrum Rehabilitacji Orthos wykorzystujemy australijskie wkładki firmy ICB Medical. Są to termoplastyczne półprodukty, które następnie w gabinecie dopasowujemy dokładnie do Państwa potrzeb. Wkładka jest odlewem, negatywem prawidłowego ustawienia Państwa stopy. Włożona do buta, wymusza konieczne, zaprojektowane wcześniej, ustawienie kończyny. Wykorzystywane przez nas półprodukty ICB Medical mają pamięć kształtu. Oznacza to, że możemy je wielokrotnie formować, w zależności od zmieniających się potrzeb biomechanicznych ciała.
12. Czy w trakcie pierwszej wizyty otrzymamy wkładki?
Wizyta w gabinecie trwa czterdzieści pięć minut. Zaczynamy oczywiście od zebrania wywiadu i stwierdzenia wszystkich istniejących objawów, oraz zaznaczenia ich na tzw. karcie ciała. Potem następuje badanie. Często zdarza się, że w trakcie pierwszej wizyty formujemy już dla Państwa wkładki. Nie jest to jednak regułą. Jako odstępstwo podam wymieniony kilka punktów wyżej przypadek funkcjonalnego skrócenia kończyny. Jeśli po wstępnym badaniu, potrzeba zrobienia wkładek jest oczywista , to tak. W trakcie pierwszej wizyty otrzymacie Państwo gotowy produkt.
13. Jak pielęgnować wkładki?
Wkładki są wyprodukowane z materiałów aseptycznych. Oznacza to, że różne drobnoustroje mają znacznie utrudnione osadzanie się na powierzchni przylegającej do stóp. Wystarczy, w razie potrzeby, przemyć je wodą z mydłem. Co istotne, proszę pamiętać, iż wkładki są termoplastyczne. Dlatego bardzo proszę po umyciu nie suszyć ich na kaloryferze!!!
14. Czy można wkładki przekładać z butów do butów?
Tak, można. A nawet często trzeba. Nie każda wkładka zmieści się do każdego buta. Dlatego wcześniej warto nadmienić w jakim rodzaju butów Państwo chodzicie. Na tej podstawie wybierzemy wspólnie najdogodniejszy model, który będzie można swobodnie przekładać.
15. Czy da się zrobić wkładki do szpilek?
Tak, jest to możliwe. Jednak funkcjonalność ich jest dosyć ograniczona. A tak miedzy nami, czy kobieta w szpilkach potrzebuje wkładek? Zazwyczaj zawieram z Pacjentką układ. Wtedy, kiedy Pani ma potrzebę i ochotę na szpilki – nie myślimy o wkładkach. W pozostałe dni buty na płaskim obcasie, zaopatrzenie wkładkami i ćwiczenia. Jeśli częstość używania szpilek do częstości chodzenia w butach na płaskim obcasie jest równa, bądź też większa niż 4:3 na tydzień, wkładki mają sens. Jeśli układ ten nie jest możliwy, rezygnujemy z wkładek na rzecz samych ćwiczeń.
16. Mam ogromny modzel/odcisk na stopie. Czy wkładki pomogą?
Należy się zastanowić dlaczego powstał odcisk. Często modzele ukazują nieprawidłowy sposób obciążania ciała. Zbyt duży ciężar jest oparty na zbyt małym obszarze. Dochodzi tu do zjawiska tzw. diabelskiego koła.
Dzięki wkładkom możemy odciążyć modzel. Często jest to jedyny sposób na przerwanie koła bólu. Następnie można pracować z podologiem nad usunięciem modzelu/odcisku a z fizjoterapeutą nad przywróceniem prawidłowego sposobu poruszania.
17. Lekarz zdiagnozował u mnie tzw. haluxy? Czy wkładki maja sens?
Tak mają, zwłaszcza w III i IV stopniu deformacji. W tej sytuacji, poprzez odpowiednie aplikacje na wkładce, możemy przywrócić prawidłowe obciążanie stopy i w efekcie całego ciała. W I i II stopniu skuteczniejsze jest podejście związane z odpowiednimi ćwiczeniami, praca tkankową. Niezwykle skuteczne jest także stosowanie kinesiotapingu (specjalistycznych plastrów leczniczych często stosowanych w sporcie) połączonego z ćwiczeniami.
18. Nic mi nie dolega. Koleżanka nosi Państwa wkładki i jest bardzo zadowolona. Czy ja też powinienem?
Wkładki to produkt medyczny. Można je nazwać ortezą stopy. Nie ma potrzeby stosowania wkładek ortopedycznych „na zaś”, tak samo jak nie ma potrzeby brania środków przeciwbólowych jeśli nic nie boli. Jeśli jednak chcecie być Państwo pewni czy wasz układ ruchu pracuje prawidłowo, zapraszam na konsultację.
Z fizjoterapeutycznym pozdrowieniem,
Mgr Jakub Marciński
W razie dodatkowych pytań prosimy o kontakt telefoniczny pod numerem: 881678467